Bài thuốc Đại thanh long thang
 |
| Bài thuốc đại thanh long thang |
Kha
Vận Bá nói: Đây là chứng nặng của Ma hoàng thang, cho nên dùng Ma hoàng thang
gia vị để chữa. Mọi chứng đều là chứng của Ma hoành thang, mà có khác là suyễn
và buồn phiền vật vã. Suyễn là hàn tà làm khí uất, thăng giáng không dược bình
thường cho nên dùng nhiều Hạnh nhân vị đắng để tiết khí. Buồn phiền vật vã là
nhiệt làm tổn thương khí, thiếu tân dịch không thể sinh được mồ hôi, cho nên đặc
biệt gia Thạch cao vị ngọt để sinh tân dịch, nhưng tính của nó chìm mà rất hàn,
sợ rằng nóng ở trong hết
gấp mà biểu tà không giải, biến thành chứng hàn trung mà ỉa chảy ghé nhiệt, cho nên bội Ma hoàng để phát biểu, lại bội Cam thảo để điều hoà trung tiêu,
dùng thêm Khương, Táo để điều hoà vinh vệ. Ra được mồ hôi mà biểu lý đều giải,
phong nhiệt đều trừ, đó là công hiệu thanh trong chống ngoài, cho nên giúp được
chỗ bất cập của hai bài Ma, Quế. Bệnh thiếu ấm cũng có chứng phát sốt sợ lạnh,
không ra mồ hôi buồn phiền vật vã, giống như chứng của Đại thanh long thang nhưng khác ở chỗ mạch
không phù, đầu không đau, chữa nên ôn bổ. Nếu mạch phù nhược tự đổ mồ hôi là chứng
Quế chi thang nêu dùng Ma hoàng thạch cao thang thì chân dương mất hết ngay. Vị
khí không đến được tay chân, cho nên tay chân buốt lạnh, kinh khí thái dương
không chu lưu được khắp toàn thân cho nên gân thịt máy giật, điều này Trọng Cảnh
răn dạy rất kỹ. Trước hết phải xét chứng rồi dùng thì mới không sai. Phải biết
rằng chứng Ma hoàng thang là nhiệt hoàn toàn ở biểu, chứng tự đổ mồi hôi của Quế
chi thang, chứng buồn phiền vật vã của Đại thanh long thang đều kiêm lý nhiệt;
trong bài thuốc chữa biểu, Trọng Cảnh mới gia thêm thuốc hàn để thanh lý. Tự đổ
mồ hôi là tiên triệu của buồn phiền, vật vã làm triệu chứng của buồn phiền, mồ
hôi ra thì buồn phiền cũng tiết ra được, cho nên không vật vã nên dùng vị thuốc
hơi hàn chứa đắng để điều hoà; mồ hôi không ra thì buồn phiền không tiết được,
cho nên vật vã, nên dùng vị thuốc đại hàn cứng chắc để thanh đi. Thược dược với
Thạch cao vốn là thuốc chữa lý, nay mọi người thấy Trọng Cảnh cho vào thuốc chữa
biểu, thì còn nghi ngại nên không dám dùng, đến nỗi nhiệt kết ở dương minh tạo
thành các chứng phát ban, hoàng đản cuồng loạn lung tung.
Trong
kinh thái dương, Trọng cảnh dùng ngay Thạch cao để thanh vị hoả, là đề phong giữ
trước nhiệt kết ở dương
minh, gia Khương, Táo để bồi bổ khí trung tiêu, lại sợ bệnh tà chuyển thuộc
thái âm, thật là phép hay như vậy đó (Danh y phương luận).
Giải thích chữ
khó:
Hàn trung: Hàn khí ở trung
tiêu. Thiên kim quỹ chân ngôn luận sách Tố Vấn nói: "Tiết trưởng hạ hay bị
chứng ỉa chảy hàn trung" ở đây ý
nói khi uống thuốc hàn lương, tà khí hãm vào tràng VỊ,
co thể
biến thành chứng ỉa chảy ghé nhiệt như đã nói ở trên.
0 nhận xét:
Post a Comment